آموزش نه یک فعالیت جانبی، بلکه زیر بنای توسعه ی واقعی سازمان است.
مهندس هوشنگ افشین از مدیران جوان و توانمند مجموعه پیگیر است که مسئولیت مدیریت کشتارگاه و مدیریت شرکت پروتئین ایمن تاب را بر عهده دارد. ایشان با نگاهی نوآورانه و مدیریتی علمی، نقش موثری در ارتقای عملکرد این بخش داشته است. تیم رسانه پیگیر در گفتگویی با ایشان، به بررسی برنامه ها، چالش ها و تجربیات ارزشمند وی پرداخته است که در ادامه میخوانید.
.
در نیمه دوم سال ۱۴۰۳، کشتارگاه تحت مدیریت شما چه تغییرات کلیدی در خط کشتار و فرآوری داشته که نقطه عطفی در بهبود عملکرد باشد؟
رویکرد اصلی من بر اساس سیستم مدیریت ناب و حذف اتلاف‌ها یا بعبارتی خلق بیشترین ارزش با صرف کمترین منابع است که در آن اتلاف ها در سازمان شناسایی و حذف یا به حداقل رسانده میشوند از جمله ی این اتلاف ها میتوان به حمل و نقل و جابجایی اضافی ،زمان های انتظار اپراتور یا ماشین آلات ؛نیروی کار مازاد؛ انبارش بیش از حد یا ضایعات و محصولات بی کیفیت اشاره کرد. نخست با اجرای 5S ، محیط کار را ساماندهی کردیم تا مشکلات به‌وضوح نمایان شوند. سپس فرهنگ‌سازی و آموزش پرسنل در دستور کار قرار گرفت و هماهنگی بین واحدها بهبود یافت و پروژه هایی برای بهبود تعریف و اجرایی شد. همچنین با استفاده از مدیریت دیداری دستاوردهایی که با کار تیمی و مشارکت کلیه ی همکاران حاصل شده بود در سطح سازمان به نمایش گذاشته شده و باعث انگیزه ی مضاعف همکاران برای تحقق اهداف تعیین شده گردیده است.
از نظر کیفیت نیز تمرکز ما بر حل ریشه‌ای مشکلات است. ماده اولیه (مرغ) تحت کنترل مستقیم ما نیست، اما می‌توانیم فرآیندهای داخلی را بهبود دهیم و بازخوردهای لازم را به فارم‌ها جهت بهبود منتقل کنیم. در نهایت باور سازمانی بر آنست که وقوع مشکلات کیفی شایداجتناب‌ناپذیر باشد، اما تکرار آن مجاز نیست.
با توجه به الزام‌های سازمان دامپزشکی، چه اقدامات بهداشتی و کنترل کیفیتی انجام شده و اثر آن بر رضایت مصرف‌کننده چیست؟
الزامات جدید سازمان دامپزشکی، ما را بر آن داشت تا بازنگری جامعی در سیاست‌ها و رویه‌های بهداشتی و کنترل کیفیت داشته باشیم. در پاسخ به این ضرورت، سرمایه‌گذاری هدفمندی در نوسازی خط چیلینگ انجام دادیم؛ طول این خط را ۴۷ متر افزایش دادیم تا فرصت کافی برای کاهش رطوبت لاشه‌ها فراهم شود. این کار باعث شد تا گوشت مرغ خشک‌تر، با بافت مناسب‌تر و ماندگاری بالاتری به بازار عرضه شود. این تغییر به‌وضوح در افزایش رضایت مشتریان قابل مشاهده بود، چرا که مصرف‌کننده به‌درستی احساس می‌کند بهای پرداختی صرفاً بابت گوشت است نه آب اضافی.
از دیگر اقدامات مهم، نصب دستگاه تخلیه شش و نای بود. این دستگاه با عملکرد دقیق و یکنواخت، مانع از باقی‌ماندن آلایشات داخلی غیرقابل مصرف می‌شود. این کار ضمن ارتقاء بهداشت محصول، ظاهر نهایی مرغ را نیز بهبود بخشید که در تصمیم‌گیری مشتریان برای خرید مرغ با کیفیت بسیار تأثیرگذار است.
همچنین واحد کنترل کیفیت، دفعات بازرسی ها را افزایش داد و چک‌لیست‌های به‌روزشده‌ای برای نظارت بر تخلیه، شست‌وشو، چیدمان بسته‌ها، و حتی شرایط انبارش تدوین کرد. این نظارت دقیق باعث شد تا ایراداتی که پیش‌تر گاه‌وبیگاه در محصول خروجی دیده می‌شدند، در مراحل اولیه شناسایی و اصلاح شوند که در نهایت مجموعه ی اقدامات بعمل آمده منجر به افزایش بیش از پیش اعتماد مصرف‌کنندگان به برند پیگیر شدند. نمود این اعتماد را میتوان در افزایش حجم سفارش‌ها، کاهش شکایات و رشد وفاداری مشتریان عمده مشاهده کرد.
چگونه مدیریت پسماند و کنترل آلودگی را در کشتارگاه انجام می‌دهید؟
در مجموعه پیگیر، رویکرد ما نسبت به پسماند و پساب صرفاً رفع مسئولیت زیست‌محیطی نیست؛ بلکه آن را فرصتی برای خلق ارزش افزوده می‌دانیم. تصفیه‌خانه‌ای که در سایت کشتارگاه فعال است، با ظرفیت روزانه ۸۰۰ مترمکعب، هم‌زمان از فرآیندهای هوازی و بی‌هوازی بهره می‌برد. این تصفیه‌خانه نه‌تنها آب خروجی را به حد استانداردهای قابل استفاده در فضای سبز می‌رساند، بلکه با حذف مواد آلی، بو و ذرات معلق، خطرات زیست‌محیطی را به حداقل رسانده است .
یکی از ویژگی‌های قابل‌توجه این سیستم، آمادگی دائمی برای نمونه‌برداری‌های ناگهانی و تصادفی سازمان محیط زیست است؛ امری که شفافیت عملکرد ما را ثابت می‌کند. آب تصفیه‌شده برای آبیاری نهالستان‌ها، فضای سبز داخلی و بوستان‌های مجاور استفاده می‌شود؛ اقدامی که ضمن کاهش مصرف آب شرب، همسویی ما با اهداف توسعه پایدار را نیز نمایان می‌سازد.
در حوزه ضایعات جامد، از تجهیزات پخت صنعتی برای فرآوری موادی چون پر، خون، و آلایشات غیرقابل‌مصرف استفاده می‌شود. این پسماندها طی فرآیندهای حرارتی به پودر پروتئینی تبدیل میشوند که یا در صنایع خوراک دام و طیور کاربرد دارد یا به شرکت‌هایی که خوراک آبزیان تولید می‌کنند فروخته می‌شود. حتی برای تفاله‌های غیرقابل‌استفاده نیز پروتکل‌های دقیق دفع بهداشتی با همکاری شهرداری تدوین شده است. این حلقه مدیریت یکپارچه، به ما این امکان را داده است که نرخ دورریز واقعی را تقریبا” به صفر برسانیم.
آیا برنامه‌ای برای تولید محصولات جانبی از ضایعات دارید؟
قطعاً. یکی از پروژه‌های پیشرو ما، همکاری با یک شرکت دانش‌بنیان برای استخراج صفرای مرغ است. این ماده در صنایع دارویی و تولید برخی فرآورده‌های درمانی کاربرد دارد.
افزون بر آن روغن استحصالی از سنگدان مرغ نیز استفاده صنعتی می‌کنیم؛ ماده‌ای که به‌عنوان روان‌کننده یا در تولید برخی ترکیبات شیمیایی کاربرد دارد. چنین فعالیت‌هایی نشان‌دهنده رویکرد ما در پرهیز از خام‌فروشی و تلاش برای بهره‌برداری حداکثری از هر بخش مرغ است؛ سیاستی که در کنار افزایش سودآوری، تأثیر قابل‌توجهی در کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی نیز دارد.
چقدر به آموزش نیروی انسانی، ارتقاء مهارت اپراتورها و انتقال دانش فنی توجه داشته‌اید؟
در نگاه ما، آموزش نه یک فعالیت جانبی، بلکه زیربنای توسعه‌ی واقعی سازمان است. تجربه نشان داده است که هیچ تجهیز پیشرفته‌ای بدون نیروی انسانی توانمند، نمی‌تواند به بازدهی مطلوب برسد. بنابراین آموزش در کشتارگاه پیگیر نه در قالب کلاس‌های رسمی، بلکه به‌عنوان جریانی مداوم و در متن فعالیت‌های روزمره جاری شده است. مدل آموزشی ما بر پایه “یادگیری در عمل” طراحی شده است؛ بدین معنا که آموزش از محل دفتر به کف سازمان منتقل شده است. با مدیریت مشارکتی تصمیمات عملیاتی در دفتر مدیران و به تنهایی اتخاذ نمی‌شود، بلکه معمولا” در محل اجرا و باحضور مجریان و پرسنل مرتبط ومشورت با ایشان بعمل می آید. این مدل ضمن تقویت حس مسئولیت، فضا را برای مشارکت حداکثری ؛ خلاقیت و انتقال دانش فردی نیز فراهم کرده است.
هم‌زمان، دوره‌های تخصصی با همکاری مؤسسات حرفه‌ای برگزار می‌شود که در آن‌ها تکنسین‌ها و سرپرست‌ها با آخرین استانداردهای بهداشتی، تعمیرات پیشگیرانه، و کنترل فرآیند آشنا میشوند. ترکیب این دو رویکرد – آموزش رسمی و یادگیری در صحنه عمل – باعث شده است کارکنان نه صرفاً مجری، بلکه صاحبان فرآیند باشند.
اگر بودجه توسعه در سال آینده افزایش چشمگیری داشته باشد، اولویت شما کدام خواهد بود؟
اگر منابع مالی بیشتری در اختیار داشته باشیم، دو حوزه برای ما اولویت قطعی دارد: توسعه خط فرآوری و ارتقاء اتوماسیون. بخش عمده مرغ‌هایی که در کشتارگاه پیگیر فرآوری میشوند، به‌صورت خام و اولیه به بازار عرضه میشوند. در حالی که با کمی سرمایه‌گذاری می‌توانیم ارزش‌افزوده چندبرابری ایجاد کنیم محصولاتی مانند فیله مزه‌دار، ناگت، برگر مرغ، و فرآورده‌های آماده طبخ، نه‌تنها حاشیه سود بالاتری دارند، بلکه نیاز بازار امروز را نیز بهتر پاسخ می‌دهند. بنابراین، راه‌اندازی خط تولید محصولات فرآوری‌شده، در اولویت راهبردی ما قرار دارد.
در کنار آن، اتوماسیون هوشمند در ایستگاه‌هایی که نیاز به دقت بالا، سرعت بیشتر یا رعایت بهداشت مطلق دارند مانند بخش بسته‌بندی، لیبل‌زنی و انتقال سرد می‌تواند علاوه بر ارتقاء کیفیت، هزینه‌های پنهان را کاهش دهد. البته شرط ما برای این سرمایه‌گذاری‌ها، بازگشت سرمایه در بازه‌ای منطقی (۱ تا ۲ سال) و تطابق با ظرفیت‌های داخلی است.
نگاه شما به آینده کشتارگاه‌های صنعتی چیست؟
چشم‌انداز کشتارگاه‌های صنعتی در کشورهایی که در مسیر توسعه پایدار حرکت می‌کنند، بر پایه سه اصل استوار است: بهره‌وری، سلامت عمومی و فناوری‌محوری. با این حال، واقعیت این است که در ایران، ساختار اقتصادی به‌ویژه در حوزه قیمت‌گذاری دستوری مانع شکل‌گیری رقابت آزاد و شکوفایی کامل صنعت شده است. ما نمی‌توانیم مدل‌های اروپایی یا امریکایی را عیناً پیاده کنیم، اما می‌توانیم با تکیه بر بومی‌سازی فناوری و ایجاد شبکه‌های هم‌افزا، به بهره‌وری بالاتری دست یابیم.
آینده این صنعت متعلق به مجموعه‌هایی است که هم‌زمان به کیفیت، شفافیت، و نوآوری متعهد باشند در پیگیر ما تلاش کرده‌ایم با نگاهی واقع‌گرایانه، قدم‌به‌قدم به این استانداردها نزدیک شویم. از ارتقاء زیرساخت‌های نرم‌افزاری گرفته تا استقرار سیستم‌های کنترل کیفیت برخط و استفاده از ظرفیت نیروهای خلاق، همه در مسیر یک هدف بوده‌اند: تبدیل‌شدن به الگویی از صنعت مسئول و هوشمند در ایران.
چه تفاوت‌ها و عملیات خاصی در کیفیت کشتار وجود دارد؟ تأثیر آن بر کیفیت گوشت چیست؟
کیفیت نهایی گوشت مرغ تابع دو زنجیره به‌هم‌پیوسته است: زنجیره پرورش و زنجیره کشتار. اگرچه ما مسئول مستقیم مرحله پرورش نیستیم، اما وظیفه داریم کیفیت موجود را نه‌تنها حفظ، بلکه ارتقاء دهیم. جزئیاتی که ممکن است از نگاه بیرونی ساده به نظر برسد مانند تنظیم دقیق ولتاژ شوک اولیه، مدت‌زمان اسکالدر، یا زاویه قلاب‌گذاری تأثیری شگرف بر سلامت لاشه، یکنواختی ظاهری، و حذف بوی زهم دارند. ما با افزودن ایستگاه‌های بازرسی و تعریف چک‌پوینت‌های کنترل کیفیت در طول مسیر لاشه، احتمال عبور محصول معیوب از خط را به حداقل رسانده‌ایم. اپراتورهای این ایستگاه‌ها موظف‌اند از نظر سلامت فیزیکی (مانند شکستگی و خون‌مردگی) و تخلیه کامل احشاء، لاشه‌ها را بررسی کنند. تنها لاشه‌هایی که از این فیلتر عبور می‌کنند، وارد مرحله بسته‌بندی میشوند.
نتیجه نهایی، محصولی با ظاهر مطلوب، عطر مناسب، رطوبت کنترل‌شده و ماندگاری بالاتر است که در آزمایش‌های میکروبی نیز نمره قبولی می‌گیرد. این دقیقاً همان چیزی است که مصرف‌کننده نهایی انتظار دارد.
عملکرد کشتارگاه در سال ۱۴۰۳ را در یک جمله توصیف کنید و آرمان سال ۱۴۰۴ را بیان نمایید.
سال ۱۴۰۳ برای کشتارگاه پیگیر، سال نوسازی زیرساخت و بازتعریف الگوهای عملیاتی بود؛ سالی که در آن با بازطراحی شبکه برق، نوسازی سیستم‌های آبرسانی، به‌روزرسانی نرم‌افزارهای مدیریتی و تقویت خطوط حیاتی تولید، خود را برای مواجهه با چالش‌های دو دهه آینده آماده کردیم.
اما نگاه ما به آینده محدود به زیرساخت نیست. در سال ۱۴۰۴، با استفاده از ظرفیت‌های پنهان و بهینه‌سازی فرآیندهای فعلی، هدف‌گذاری ما رسیدن به کشتار سالانه ۱۰ میلیون قطعه است. رشد میانگین کشتار روزانه از ۲۷ هزار به بیش از ۳۲ هزار قطعه در همین سال، اثباتی بر توان بالفعل ماست. تحقق این آرمان، نیازمند استمرار در بهبود، جذب سرمایه انسانی مستعد و استفاده هوشمندانه از فناوری‌های نوین خواهد بود.